Zatrzymania w sprawie oszustw vishingowych na 1,8 mln złotych

Tło zdarzenia: geneza oszustw vishingowych i społeczno-ekonomiczny kontekst

Oszustwa vishingowe stanowią coraz poważniejsze wyzwanie dla polskich służb i społeczeństwa. Mechanizm działania tych przestępstw bazuje na spoofingu – podszywaniu się pod instytucje państwowe, banki lub znajomych, co jest możliwe dzięki manipulacjom technicznym i psychologicznym.

Według raportów CBZC, w ostatnich latach liczba zgłaszanych spraw oscyluje wokół setek rocznie, z tendencją wzrostową. Czynniki, które sprzyjają rozwojowi vishingu, to

• powszechna telekomunikacja i dostęp do numerów telefonów,
• zaufanie społeczne do instytucji,
• zależność części ofiar od komunikacji telefonicznej, zwłaszcza osoby starsze,
• rozbudowane metody manipulacji psychologicznej,
• niemożność łatwego zweryfikowania prawdziwości rozmówcy przez ofiary.

W gospodarce cyfrowej wzrost takich oszustw prowadzi do strat finansowych sięgających milionów złotych, co negatywnie wpływa na bezpieczeństwo osobiste i ekonomiczne obywateli i państwa.
Jak podaje CBZC, grupa, której zatrzymania dokonano we wrześniu 2025 roku, wykorzystywała ten mechanizm systematycznie, planując i realizując złożone ataki na wybrane ofiary.

Przebieg zdarzenia: szczegółowa relacja incydentu

Operacja zatrzymania przebiegała zgodnie ze szczegółowo opracowanym śledztwem, które trwało kilka miesięcy. Przestępcy kontaktowali się z ofiarami telefonicznie, podszywając się pod przedstawicieli instytucji finansowych i urzędów.

Typowy scenariusz obejmował:

1. udzielanie fałszywych informacji o zagrożeniu bezpieczeństwa konta bankowego lub konieczności pilnej pomocy bliskiej osobie,
2. nakłanianie do przekazań pieniędzy na wskazane rachunki lub przekazanie gotówki kurierom,
3. stosowanie presji psychologicznej i odwracanie uwagi ofiar od weryfikacji prawdziwości podanych faktów.

Przykładowo, zatrzymany 4 września 2025 roku podejrzany był powiązany z odbiorem większych kwot na terenie Warszawy. Policja po zatrzymaniu ujawniła u niego dowody w postaci dokumentacji, telefonów oraz środków finansowych, które pozwoliły powiązać go z procederem.
Według relacji służb operacyjnych, podczas akcji zatrzymania zatrzymany nie stawiał oporu, co umożliwiło szybkie przejęcie dowodów i dalsze działania procesowe.

Ofiary i poszkodowani – charakterystyka i konsekwencje

Ofiary oszustw vishingowych w tej sprawie reprezentowały różnorodne grupy społeczne, z wyraźnym udziałem seniorów i osób nieobeznanych z nowoczesnymi metodami cyberprzestępczości. Poniższa tabela przedstawia podstawowe dane dotyczące poszkodowanych:

Łączna kwota strat oszacowana wyniosła około 1,8 mln złotych, co powoduje znaczące szkody materialne i psychiczne po stronie poszkodowanych.

Sprawca lub sprawcy – profile i motywacje

Grupa przestępcza, której zatrzymanie odbyło się 4 września 2025 roku, składała się z kilku osób koordynujących działania na różnych szczeblach.

Z komunikatów policji wynika, że osoby te:

• posiadały doświadczenie w przeprowadzaniu oszustw telefonicznych,
• stosowały nowoczesne techniki spoofingu numerów telefonów,
• dbały o dyskrecję, unikając bezpośredniego kontaktu z ofiarami poza rozmowami telefonicznymi,
• posiadały niejawne informacje umożliwiające wiarygodne podszycie się pod instytucje.

Motywacją była oczywiście zysk finansowy – kwoty wyłudzone przez grupę pozwoliły na wzbogacenie się, co jasno motywowało zorganizowany charakter przestępczości. Policja podczas przesłuchań podkreśla, że grupy takie operują na granicy prawa, wykorzystując luki w systemach bezpieczeństwa komunikacyjnego

Środki dowodowe i oględziny miejsca zdarzenia

W toku prowadzonego śledztwa Policja zabezpieczyła różnorodne środki dowodowe, które miały kluczowe znaczenie dla postawienia zarzutów i zatrzymań. Zebrano:

• nagrania rozmów telefonicznych i ich analizy lingwistyczne,
• telefony komórkowe i komputery należące do podejrzanych,
• dokumentację finansową oraz zapisy przelewów bankowych,
• ślady fizyczne miejsca odbioru gotówki (odzież, przedmioty pozostawione przez przestępców),
• monitoring miejskie z rejonów, gdzie odbierano pieniądze.

Oględziny miejsc odbioru gotówki wykazały staranne planowanie i unikanie pozostawiania śladów. Eksperci CBZC ocenili, że sprawcy stosowali profesjonalne metody maskowania działalności, co czyniło akcję zatrzymania dużym sukcesem operacyjnym.

Reakcja służb i przebieg śledztwa

Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości szybko i skutecznie zareagowało na sygnały o oszustwach, wykorzystując m.in. metody operacyjne oraz współpracę z bankami i operatorami telekomunikacyjnymi. Śledztwo obejmowało:

• analizę połączeń telefonicznych,
• monitorowanie rachunków bankowych,
• współpracę z instytucjami finansowymi i prokuraturą,
• koordynowane akcje zatrzymań w Warszawie i regionie Kielc.

Według oficjalnego komunikatu, zatrzymania 4 września 2025 roku były efektem wielomiesięcznej pracy operacyjnej, a podejrzany obecnie przebywa w areszcie tymczasowym oczekując na dalsze postępowanie. Służby zapowiedziały kontynuację działań wymierzonych w podobne grupy przestępcze.

Aspekt prawny: regulacje dotyczące oszustw vishingowych i ich egzekwowanie

Prawo karne w Polsce jednoznacznie penalizuje oszustwa, w tym te dokonywane metodą vishingu. Podstawą prawną są przepisy kodeksu karnego, w szczególności:

• art. 286 §1 k.k. – oszustwo, które polega na wprowadzeniu w błąd i wyłudzeniu mienia,
• art. 289 k.k. – nadużycie zaufania i działanie na szkodę interesów osób trzecich,
• art. 270a k.k. – naruszenie bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych,
• oraz przepisy o przestępczości zorganizowanej, gdy działanie ma charakter grupy przestępczej.

Mechanizmy prawne pozwalają na wymierzenie odpowiedzialności nie tylko finansowej, ale również ograniczenie wolności podejrzanych. W sprawie zatrzymanej we wrześniu 2025 roku prokuratura zastosowała areszt tymczasowy, a toczące się postępowanie zmierza do pełnego rozliczenia winnych. Eksperci podkreślają, że technika vishingu wymaga ciągłej aktualizacji przepisów prawa ze względu na dynamiczny rozwój technologii i metody działania przestępców.

Komentarze ekspertów i służb

Eksperci z zakresu cyberbezpieczeństwa oraz przedstawiciele policji komentują skuteczność działań CBZC i rosnące zagrożenia vishingiem:

„Vishing to obecnie jedna z najgroźniejszych form oszustw, gdyż operuje na bezpośredniej relacji człowiek–człowiek, co utrudnia tradycyjne metody ochrony. Działania CBZC pokazują, że dzięki wyspecjalizowanym zespołom i nowoczesnym technologiom możemy skutecznie zwalczać tego typu przestępstwa.” – mówi podinsp. Anna Kowalska, CBZC.

„Edukacja społeczeństwa oraz szybka reakcja służb to kluczowe elementy w ograniczaniu strat wynikających z vishingu. Apelujemy o ostrożność i weryfikowanie każdego nieznanego połączenia.” – podkreśla ekspert ds. cyberbezpieczeństwa dr Tomasz Nowak.

Statystyki i porównania: vishing w liczbach

Analiza statystyk CBZC oraz innych instytucji pokazuje narastający trend oszustw metodą vishingu w Polsce i na świecie. Poniższa lista przedstawia najważniejsze dane na temat tego typu przestępczości:

• W 2025 roku zarejestrowano ponad 1200 spraw o oszustwa vishingowe na terenie Polski, co stanowi wzrost o 35% w porównaniu z rokiem poprzednim.
• Średnia kwota jednej wyłudzonej transakcji to ok. 25 000 złotych.
• 60% ofiar stanowią osoby powyżej 60. roku życia.
• W 70% przypadków oszuści wykorzystują podszywanie się pod banki i instytucje finansowe.

Dla porównania, w Niemczech i Wielkiej Brytanii podobny wskaźnik wzrostu wynosi około 20–25% rocznie, co czyni Polskę jednym z krajów o najszybszym tempie wzrostu tego typu przestępczości w Europie.

Podsumowanie i wnioski

Zatrzymania dokonywane przez Policjantów CBZC w Kielcach we wrześniu 2025 roku są ważnym sygnałem skuteczności działań aparatu ścigania w walce z oszustwami vishingowymi.
Jednak narastające liczby zgłoszeń wskazują na potrzebę dalszej edukacji społecznej, wzmacniania mechanizmów prewencyjnych oraz ciągłego rozwoju prawa i technologii służących wykrywaniu i ściganiu przestępców. W szczególności istotne jest zwrócenie uwagi na ochronę osób starszych oraz poprawę świadomości społecznej w zakresie rozpoznawania prób wyłudzeń przez telefon.

Przyszłość walki z vishingiem wymaga interdyscyplinarnego podejścia łączącego służby, sektor finansowy oraz sektor telekomunikacyjny na rzecz skutecznej ochrony obywateli.