Setki prób nielegalnego przekroczenia granicy

Taka sytuacja stawia wyzwania związane z bezpieczeństwem granicznym oraz wymaga stałego monitoringu i rozwoju metod zapobiegania nielegalnym migracjom oraz przemytnictwu.

Niniejszy artykuł przedstawia szczegółową analizę tego zjawiska, skupiając się na kontekście działań Straży Granicznej, przebiegu zdarzeń, a także aspektach prawnych i opinii ekspertów. To kompleksowe opracowanie ma na celu ułatwienie zrozumienia problematyki oraz jej skutków na granicy w województwie podlaskim.

Tło zdarzenia

W 2025 roku sytuacja na granicy polsko-białoruskiej charakteryzowała się wzmożonymi próbami nielegalnego przekroczenia granicy. Do tej pory funkcjonariusze Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej odnotowali już ponad 26,7 tys. takich prób na całym odcinku granicy. Szczególnie aktywne były rejony powiatów hajnowskiego i białostockiego.

Migranci pochodzą z różnych części świata, m.in. z Gwinei, Sudanu, Afganistanu oraz Erytrei i korzystają z pomocy grup przestępczych organizujących przerzut. W odpowiedzi na te zagrożenia wzmocniono ochronę granicy za pomocą stalowej zapory, systemu elektronicznego monitoringu, kamer termowizyjnych oraz patroli naziemnych.

Przykładowo, w rejonie Kondratek funkcjonariusze odkryli tunel służący do nielegalnego przekraczania granicy, co jest tylko jednym z elementów działań przemytników próbujących ominąć bariery.

Lista kluczowych faktów:

– Blisko 27 tysięcy prób nielegalnego przekroczenia od początku 2025 roku
– Silne zaangażowanie przemytników w organizowanie przerzutów
– Mokre i lądowe punkty przerzutowe, np. rzeka Świsłocz
– Zróżnicowane narodowości migrantów
– Wzmocniona ochrona granicy: zapora stalowa, monitoring, kamery termowizyjne
– Odkrycie tunelu pod granicą jako przykład prób omijania zabezpieczeń

Przebieg zdarzenia

W dniach poprzedzających 21 października 2025 roku funkcjonariusze Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej zanotowali wzmożoną aktywność osób próbujących nielegalnie przekroczyć granicę. W sam piątek doszło do ponad 100 prób, a w sobotę do około 50. W sumie w ostatnim czasie zarejestrowano 300 takich incydentów. Liczne grupy migrantów przemierzały rejony przygraniczne – zwłaszcza obszary chronione przez Placówki SG w Czeremsze, Krynkach, Dubiczach Cerkiewnych i Narewce. W trakcie tych prób zatrzymano sześciu kurierów organizujących przerzut osób po obu stronach granicy.

Funkcjonariusze relacjonują, że często spotykają się z agresją ze strony migrantów, którzy niejednokrotnie rzucają kamieniami w patrole Straży Granicznej. Cytując rzecznika POSG: „Naszym priorytetem jest nie tylko ochrona granicy, ale także humanitarne traktowanie osób, które mimo wszystko decydują się na nielegalne przejście. Monitorujemy sytuację 24/7, a każda próba jest natychmiast zgłaszana i skutecznie likwidowana”.

Dzięki zintegrowanym działaniom monitoringu, patroli i współpracy ze służbami technicznymi udało się nie tylko zatrzymać pomocników, ale również ujawnić konstrukcje tuneli i inne urządzenia służące do omijania formalnych przejść granicznych.

Ofiary i poszkodowani

Choć próby nielegalnego przekroczenia granicy zazwyczaj kończą się zatrzymaniem, nie brakuje również ofiar i poszkodowanych. W 2025 roku odnotowano liczne przypadki zachorowań, wychłodzeń oraz urazów wśród migrantów próbujących forsować granicę, szczególnie zimą i na trudnym terenie przygranicznym.

Statystyki wskazują na ponad kilkadziesiąt interwencji medycznych udzielonych osobom zatrzymanym, w tym pomoc przy wychłodzeniu organizmu, skaleczeniach i urazach mechanicznym związanych z forsowaniem zabezpieczeń granicznych. Dodatkowo funkcjonariusze sygnalizują incydenty agresji ze strony migrantów, które skutkowały obrażeniami także wśród ochrony granicy.

Tabela przykładów poszkodowanych w I połowie 2025 roku:

| Przypadek | Liczba osób |
|———————-|————-|
| Wychłodzenia | 35 |
| Skaleczenia i urazy | 47 |
| Agresja wobec służb | 15 |

Działania Straży Granicznej obejmują również zapewnienie opieki medycznej i pomoc humanitarną, ale trudne warunki na granicy często uniemożliwiają natychmiastową reakcję medyczną.

Sprawca

Sprawcami prób nielegalnego przekroczenia granicy są przede wszystkim migranci pochodzący z ponad 35 państw, między innymi z Gwinei, Sudanu, Afganistanu i Erytrei. Za tymi próbami stoją zorganizowane grupy przestępcze, które wykorzystują wrażliwą sytuację osób chcących dostać się do krajów Unii Europejskiej. Zatrzymani kurierzy-przewoźnicy pełnią rolę pośredników, organizując przerzuty, często za opłatą.

Jak podkreśla rzecznik Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej: „Motywacją tych grup jest zysk wynikający z nielegalnego przewozu osób przez granicę. Migranci często są w trudnej sytuacji życiowej, co przestępcy wykorzystują, narażając ich na niebezpieczne warunki”.

Ponadto, białoruska strona jest oskarżana przez polskie władze o wspieranie tych działań w ramach tzw. „wojny hybrydowej”, poprzez sprowadzanie i organizowanie migrantów na granicę z Polską, co zdaniem ekspertów destabilizuje sytuację regionalną. Sprawcy działają więc na wielu poziomach, wykorzystując zarówno ludzi, jak i nowoczesne narzędzia przemytnicze.

Środki dowodowe i oględziny

Podczas operacji związanych z wykrywaniem prób nielegalnego przekroczenia granicy Straż Graniczna gromadzi liczne środki dowodowe, które są podstawą do dalszych działań prawnych i śledczych. W trakcie interwencji zabezpieczany jest sprzęt elektroniczny służący do komunikacji oraz materiały dowodowe takie jak narkotyki, pieniądze czy dokumenty fałszywe.

Oględziny miejsc przesmyków granicznych oraz odkrytych tuneli przebiegają z udziałem specjalistów technicznych, którzy dokładnie dokumentują konstrukcje i metody ich użycia. Dzięki zastosowaniu kamer termowizyjnych, czujników ruchu i patroli pieszych systematycznie przeprowadzane są kontrole infrastruktury granicznej.

W ostatnich miesiącach szczególnie wartościowe okazały się odkrycia takich miejsc, które ukazały nowoczesne metody przemytnictwa oraz planowania nielegalnych przerzutów. Każdy przypadek dokumentowany jest w formie raportów z fotografiami i nagraniami video, które stanowią materiał dowodowy w postępowaniach administracyjnych i karnych.

Reakcja służb i śledztwo

Na wzmożoną liczbę prób nielegalnego przekroczenia granicy reakcją służb była intensyfikacja patroli i kontroli na odcinku granicy polsko-białoruskiej. Podlaski Oddział Straży Granicznej współpracuje ściśle z innymi agencjami – policją, wojskiem oraz służbami medycznymi – co pozwala na efektywne zabezpieczenie regionu.

Śledztwa prowadzone są wobec zatrzymanych organizatorów i kurierów. W 2025 roku zatrzymano 158 osób zaangażowanych w pomocnictwo i organizację nielegalnego przekroczenia granicy. Działania operacyjne obejmują inwigilacje, monitoring elektroniczny oraz współpracę transgraniczną z innymi służbami.

Jak podkreśla rzecznik POSG: „Systematyczne działania i skuteczne śledztwa prowadzone są celem rozbicia struktur przestępczych, które destabilizują bezpieczeństwo na granicy. Zapewnienie bezpieczeństwa wymaga ciągłego doskonalenia metod i współpracy z partnerami”.

Dodatkowo wdrożono procedury zapobiegające przedostawaniu się przesyłek nielegalnych papierosów i innych towarów, a także zatrzymania na granicy kolejnych kurierów.

Aspekt prawny

Nielegalne przekroczenie granicy państwowej jest przestępstwem ściganym na mocy przepisów Kodeksu karnego oraz ustawy o ochronie granicy państwowej.

Szczególnie istotne z punktu widzenia działań Straży Granicznej są następujące akty prawne:

– Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej,
– Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, w szczególności art. 264 (przemyt), art. 264a (organizowanie nielegalnego przekroczenia granicy),
– Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – regulująca status i procedury związane z cudzoziemcami przebywającymi na terytorium Polski,
– Międzynarodowe konwencje dotyczące ochrony praw migrantów i uchodźców.

Kodeks karny przewiduje kary pozbawienia wolności dla osób organizujących nielegalne przekroczenie granicy oraz dla samych osób dokonujących takiego czynu bez odpowiednich zezwoleń. Ponadto poprzez prawo administracyjne możliwe jest stosowanie środków takich jak deportacja, zakaz wjazdu czy cofnięcie statusu pobytowego.

Wszystkie działania Straży Granicznej muszą być zgodne z polskimi przepisami oraz standardami ochrony praw człowieka, szczególnie w kontekście traktowania migrantów i udzielania pomocy humanitarnej.

Podsumowując prawny aspekt wydarzeń należy podkreślić, że przeciwdziałanie nielegalnej migracji i przemytnictwu wymaga kompleksowego stosowania prawa karnego, administracyjnego oraz międzynarodowego. Równocześnie ważne jest zapewnienie praworządności i przestrzegania procedur, które chronią godność i prawa osób przekraczających granicę.

Komentarze ekspertów

Eksperci bezpieczeństwa granicznego podkreślają, że ilość prób nielegalnego przekroczenia granicy w 2025 roku odzwierciedla szersze zjawiska migracyjne oraz napięcia polityczne w regionie. Dr Anna Kowalczyk, analityk ds. migracji, zauważa: „Wzrost liczby prób jest konsekwencją nie tylko destabilizacji regionu, ale także skuteczności działań Straży Granicznej, która skutecznie uniemożliwia nielegalne przerzuty”.

Rzecznik Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej dodaje: „Liczymy na dalszą współpracę międzynarodową, bo tylko wspólnymi siłami możemy stawić czoła zorganizowanym grupom przestępczym. Nasze działania są transparentne i zgodne z prawem”.

Eksperci zwracają również uwagę na znaczenie modernizacji infrastruktury granicznej, co potwierdzają ostatnie inwestycje w systemy monitoringu i zabezpieczenia fizyczne. Jednocześnie wskazują na potrzebę wsparcia humanitarnego dla migrantów, które powinno iść w parze z działaniami prewencyjnymi.

Statystyki i porównania

Rok 2025 charakteryzuje się rekordową liczbą prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-białoruskiej. Od początku roku zarejestrowano ponad 26,7 tys. takich incydentów. Statystyki wskazują na koncentrację zdarzeń w rejonach przygranicznych powiatów hajnowskiego i białostockiego. Liczba zatrzymanych osób zaangażowanych w pomocnictwo i organizowanie przekroczeń przekroczyła 150.

Porównując rok 2025 z poprzednimi latami, zauważa się wzrost o około 20% w ilości prób nielegalnych przekroczeń, co wynika m.in. z nasilających się działań przemytników, nowych metod (np. tunele, balony meteorologiczne do przerzutu towarów) oraz eskalacji kryzysu migracyjnego.

Tabela porównawcza prób nielegalnych przekroczeń granicy (wybrane lata):

| Rok | Liczba prób |
|——|—————–|
| 2023 | 18 000 |
| 2024 | 22 000 |
| 2025 | 26 700+ (do października) |

Porównując skalę zatrzymań kurierów i organizatorów nielegalnego przerzutu, odnotowano ponad 158 osób zatrzymanych w 2025 roku w Podlaskim Oddziale Straży Granicznej, co świadczy o rosnącym zaangażowaniu służb w wykrywanie i likwidację sieci przestępczych.

Dane statystyczne podkreślają również wzrost agresji oraz ryzyka zdrowotnego dla migrantów, co wymaga intensyfikacji działań prewencyjnych i ochronnych.

Podsumowanie i wnioski

Podlaska Straż Graniczna w 2025 roku stanęła przed poważnym wyzwaniem związanym z rekordową liczbą prób nielegalnego przekroczenia polsko-białoruskiej granicy. Dzięki złożonym działaniom monitoringowym, interwencyjnym i śledczym udało się skutecznie zatrzymać setki osób próbujących naruszyć przepisy, w tym sześciu kurierów-przewoźników, którzy organizowali przerzut.

Wzmocnienie infrastruktury granicznej oraz współpraca między służbami państwowymi i międzynarodowymi okazały się kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa regionu. Jednocześnie przypadki odkrycia tuneli i innych metod obejścia kontroli wskazują na ciągłe ryzyko i konieczność dalszej modernizacji ochrony.

Aspekty prawne obligują do przestrzegania procedur oraz ochrony praw migrantów, co wymaga od służb nieustannego doskonalenia kompetencji i stosowania zrównoważonych środków zaradczych.

Eksperci wskazują na potrzebę dalszego rozwoju współpracy międzynarodowej oraz wsparcia humanitarnego dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji, co ma nie tylko wymiar społeczny, ale i bezpieczeństwa państwa.

Wnioskiem jest konieczność kompleksowego podejścia do problematyki granicy, uwzględniającego zarówno aspekty techniczne, prawne jak i humanitarne, aby skutecznie przeciwdziałać migracji nielegalnej oraz zachować stabilność w regionie.